Witte gemalen peper

Bekijk meer informatie over peper 

Peper is een in de keuken gebruikte specerij met een zeer scherpe smaak. Peper groeit als bessen aan de tropische peperplant, Piper nigrum. De hoofdtekst van dit artikel behandelt de zwarte, witte of groene peper. Er bestaat ook een geheel andere soort: de rode peper. Onderaan dit artikel staat een aantal andere pepers vermeld. De scherpe smaak van zwarte peperkorrels ontstaat door het bestanddeel piperine.

Geschiedenis van witte peper
Peper is al bekend uit oude Indiase geschriften in het Sanskriet, waar het “pipali” genoemd werd. Via Perzië kwam het gebruik van peper bij de Egyptenaren en de Oude Grieken terecht. De Romeinen noemden peper “piper”, waar ons woord peper direct van afstamt. In de Grieks-Romeinse keuken werd ook wel gebruikgemaakt van de lange peper (piper longum), een peper die zoeter smaakt en pas in de nasmaak peperig is. Deze peper is nu moeilijk te verkrijgen, maar in de Chinese kruidenleer wordt hij nog gebruikt. Ook de maniquettepeper, die pas in de 15e en 16e eeuw via de westkust van Afrika opnieuw in Europa kwam, werd in de Grieks-Romeinse tijd al gegeten. Naast deze pepers hadden de Romeinen een voorkeur voor witte peper boven de zwarte.

Oorspronkelijk kwam peper in Europa door de Arabieren. Alexandrië werd de belangrijkste doorvoerhaven voor peper. Het monopolie voor de peperhandel lag tot het eind van de 15e eeuw bij de Italiaanse handelssteden Venetië, Genua, Pisa en Florence. Daarna ontdekte de Portugese Vasco da Gama de route langs Kaap de Goede Hoop (Zuid-Afrika) en kwam ook “Portugese peper” Europa binnen.

Oorsprong van de VOC
De Verenigde Oostindische Compagnie is onder andere ontstaan vanuit de wens van de Nederlanders om zelf peper te gaan halen. De pepernoot is een symbool voor de handel op peper. In de tijd van de VOC werd het woord peper ook voor specerijen in zijn algemeenheid (en niet alleen voor 'echte' peper) gebruikt. In koekkruiden uit de 17e en het begin van de 18e eeuw zat naast kruidnagelen en kaneel ook peper. Naast de ons bekende peper werd ook maniquettepeper (ook wel grein of paradijskorrel genoemd) en lange peper (piper longum) gebruikt, en zelfs in meerdere mate dan de bekende peper.

De prijs van peper is altijd zeer hoog geweest, ook toen peper op meerdere plaatsen verbouwd werd. Hier komt ook het woord peperduur vandaan. De Amerikaan Elihu Yale vergaarde vanaf 1672 een enorm kapitaal met de peperhandel, waarmee onder andere de Universiteit van Yale is gefinancierd.

Productie van witte peper
De peperplant groeit van oorsprong vooral in India, maar wordt nu ook geproduceerd door Indonesië, Maleisië, Brazilië en Vietnam. Wereldwijd wordt ongeveer 140.000 ton peper per jaar geproduceerd. De peperplant is een slingerplant die maximaal 15 meter hoog kan worden. Hij groeit in de schaduw. De plant heeft veel vocht nodig, en een hoge temperatuur. De plant draagt bessen van ongeveer 5 mm groot. De bessen groeien in trosjes van ongeveer 12 cm lang, zoals aalbessen. Er zijn drie soorten peper (zwarte, witte en groene) die afkomstig zijn van deze plant. Rode peper is echter afkomstig van een andere plant.

De zwarte peper ontstaat uit de onrijp geoogste (groene en licht rode) bessen, die bij het drogen bruin tot zwart worden. De buitenkant van de zwarte peper is gerimpeld.

De witte peper ontstaat eveneens uit de onrijpe bessen. Deze bessen worden geweekt in water. Daardoor gaan ze gisten. De bessen barsten open en de korrel komt tevoorschijn. Die korrels moeten vervolgens goed gewassen worden. De witte peperkorrels zijn even groot als de zwarte. De witte peper ontstaat dus door het verwijderen van de schil. Het langere productieproces maakt witte peper de duurste van de drie kleuren pepers.

De groene peper ontstaat net als zwarte peper uit de onrijpe vrucht, maar de vrucht wordt geconserveerd in bijvoorbeeld azijn of zout water.

Toepassing van witte peper
Peper kan in vrijwel elk gerecht verwerkt worden. Het versterkt de smaak van bijvoorbeeld vlees, en geeft een pittige smaak aan soep en puree. Peper wordt ook (met mate) in sommige gebaksoorten gebruikt, bijvoorbeeld in pepernoten.
In sommige gerechten worden hele peperkorrels gebruikt, de gedroogde besjes van de peperplant. Hoewel peper ook in gemalen vorm te koop is, prefereren veel fijnproevers vers gemalen peper. Daarnaast wordt peper ook vers gebruikt. In India wordt peper gebruikt in de pittigste kerriemengsels.

Witte peper is pikant, maar iets aromatischer dan de scherpere zwarte peper. Er bestaat ook groene peper die milder van smaak is en daarom vaak wordt gebruikt in bijvoorbeeld salades en roomsaus. Grijze peper is een mengsel van zwarte en witte peper.

Peper wordt ook in parfums gebruikt.

Peper in de taal
Hij krijgt een gepeperde preek (hij krijgt flinke kritiek te horen)
Peperduur (heel erg duur)
Een gepeperde rekening (een hoge rekening)
Dat ruikt naar peper (dat is erg duur)
Peper- en zoutkleurig haar (zwart en wit door elkaar, of donker met grijze haren erdoor)
Peper gaan halen (naar Indië gaan)
Iemand naar het peperland zenden (iemand ver van huis sturen)
Dat is andere peper (dat is moeilijk)
Peper in iemands reet stoppen (iemand tot actie aansporen)
Peper in je reet hebben (zeer actief zijn)
Pas op met peper[bewerken]

Raadpleeg bij gezondheidsklachten een arts
Als peper in de ogen terecht komt treedt een sterke irritatie op. Goed uitspoelen met ruim water is raadzaam. Behalve met water kan men ook de ogen uitspoelen met melk. Daartoe dient men een eierdopje of een kleine beker met melk te vullen en vervolgens het oog in de vloeistof te dompelen en te knipperen.